ปัญหาหน้าท้องแตกลาย...ไม่สายเกินกว่าจะแก้ไข

ขณะตั้งครรภ์คุณแม่หลายท่านอาจมีอาการคันหน้าท้อง โดยเฉพาะช่วงระยะใกล้คลอด เมื่อสำรวจดูอาจพบว่าผิวหนังบริเวณนั้นแตกเป็นร่องซะแล้ว...

ช่วงตั้งครรภ์เป็นเวลาที่คุณผู้หญิงหลายคนใฝ่ฝันถึง เพราะกำลังจะมีสมาชิกตัวน้อยๆ เข้ามาเติมเต็มชีวิตครอบครัวให้สมบูรณ์มากขึ้น แต่ทว่าขณะตั้งครรภ์คุณแม่หลายท่านอาจมีอาการคันหน้าท้อง โดยเฉพาะช่วงระยะใกล้คลอด เมื่อสำรวจดูอาจพบว่าผิวหนังบริเวณนั้นแตกเป็นร่องซะแล้ว

นพ.ชัยประสิทธิ์ บาลมงคล อายุรแพทย์เฉพาะทางโรคผิวหนัง โรงพยาบาลเวชธานี กล่าวถึงปัญาหาผิวแตกลายว่า เกิดจากผิวหนังของเราถูกยืดหรือดึงให้ขยายตัวออกอย่างรวดเร็ว โดยมักเริ่มบริเวณหน้าท้อง และลามมาที่สะโพก หรือต้นขาด้วย นอกจากภาวะตั้งครรภ์แล้ว เรายังสามารถพบรอยแตกลายในคนที่น้ำหนักเกิน ในเด็กช่วงที่เริ่มเข้าสู่วัยรุ่นซึ่งร่างกายมีการเจริญเติบโตอย่างรวดเร็ว และในผู้ที่ได้รับสารสเตียรอยด์เป็นระยะเวลานานๆ โดยจะเกิดเป็นรอยทางยาวสีชมพูเรื่อๆ หรือแดง เมื่อดูให้ละเอียดจะพบว่าผิวบริเวณนั้นแบนหรือฝ่อราบลง บางรายอาจมีอาการคันร่วมด้วย ต่อมาจะมีสีเข้มขึ้นเป็นสีแดงหรือม่วง ถ้าปล่อยทิ้งไว้ในระยะยาว รอยนี้จะกลายเป็นทางยาวซีดๆ เงาๆ ได้ รอยแตกส่วนใหญ่กว้าง 1-10 มิลลิเมตร และยาวได้หลายเซนติเมตร สามารถพบได้บ่อยมากโดยอาจพบหน้าท้องลายได้ถึง 90 % ของหญิงตั้งครรภ์ในไตรมาสสุดท้าย

ปัจจัยที่ส่งเสริมให้มีโอกาสเกิดรอยแตกลายได้ง่ายขึ้น ได้แก่ การตั้งครรภ์ตั้งแต่อายุน้อย อัตราการเพิ่มของน้ำหนักตัวระหว่างตั้งครรภ์ น้ำหนักตัวที่เพิ่มขึ้นทั้งหมดรวมถึงน้ำหนักตัวของทารกแรกคลอด นอกจากนี้แล้ว ถ้าคนในครอบครัวเคยประสบปัญหาหน้าท้องลายขณะตั้งครรภ์ยิ่งทำให้ความเสี่ยงที่จะเกิดภาวะนี้สูงขึ้น

แม้ว่าอาการแตกลาย ไม่ได้มีผลต่อสุขภาพโดยรวม แต่ขืนปล่อยไว้นานขึ้นโดยไม่ได้รักษา รอยแตกลายจะมีสีซีดลงจนเป็นสีขาว ผิวบางและบุ๋มลงเหมือนแผลเป็น คงไม่มีคุณแม่คนไหนอยากให้เกิดรอยเช่นนั้น นอกจากจะไม่สวยงามแล้วยังทำให้ขาดความมั่นใจ โดยเฉพาะเวลาใส่ชุดว่ายน้ำหรือกระโปรงสั้น แต่หากผิวแตกลายขึ้นมาแล้วก็ไม่ต้องกังวลใจไป เพราะปัจจุบันนี้วิทยาการทางการแพทย์สมัยใหม่สามารถช่วยแก้ไขให้ผิวบริเวณนั้นดูดีขึ้นได้ เช่น



- การทาอนุพันธ์ของวิตามินเอ เช่น tretinoin ในกรณีที่เพิ่งเริ่มมีปัญหา

- การลอกผิวด้วยสารเคมี หรือ chemical peeling เพื่อผลัดผิวชั้นบนๆ ออกไป

- การกรอผิวด้วยวิธี microdermabrasion หรือ crystal peeling เพื่อขจัดเซลล์เก่าออก และกระตุ้นการไหลเวียนของเลือดบริเวณผิวหนังส่วนบน

- การทำเลเซอร์ ใช้หลักการเดียวกับการรักษาแผลเป็น โดยเลเซอร์บางชนิดสามารถยิงลงไปสู่ผิวชั้นลึกเพื่อทำลายพังผืดด้านล่าง และกระตุ้นการสร้างเนื้อเยื่อคอลลาเจนไปพร้อมๆ กัน ทำให้ลักษณะรอยแตกดูเนียนเรียบขึ้น เป็นเทคโนโลยีที่ค่อนข้างใหม่ แต่ได้ผลค่อนข้างน่าพอใจ หรืออาจเลือกใช้เลเซอร์ชนิดอื่นๆ เพื่อแก้ปัญหาสีผิวที่ผิดปกติได้

อย่างไรก็ตาม การรักษารอยแตกลายเป็นเรื่องยากและใช้เวลาพอสมควร โดยเฉพาะคุณแม่ที่มีปัญหามาก เช่นมีรอยแตกเป็นบริเวณกว้างหรือเป็นมานาน อาจต้องใช้การรักษาหลายวิธีประกอบกัน จึงอาจทำให้เกิดความกังวล ท้อแท้ รวมไปถึงค่าใช้จ่ายในการรักษาที่สูงขึ้น ดังนั้นวิธีที่ดีที่สุด คือการป้องกันไม่ให้เกิดรอยแตกลาย แล้วเราจะมีวิธีใดบ้างที่ช่วยถนอมดูแลผิวตลอด 9 เดือนของตั้งครรภ์

เคล็ดลับป้องกันหน้าท้องแตกลาย

เคล็ดลับที่ 1 ดูแลตั้งแต่เริ่มตั้งครรภ์ จากข้อมูลที่มี เรารู้ว่าหน้าท้องแตกลายเกิดจากการขยายตัวของหน้าท้องอย่างรวดเร็วจนผิวหนังปรับไม่ทัน ดังนั้น จึงควรใส่ใจเรื่องอาหารที่รับประทานและควบคุมน้ำหนักตัวอย่าให้ขึ้นมากเกินเกณฑ์ที่กำหนด ผิวหนังของเราจะได้มีเวลาปรับตัว ไม่ต้องรับภาระขยายตัวมากเกินไป

เคล็ดลับที่ 2 ทาครีมบำรุงผิวอย่างสม่ำเสมอ เพราะการทาครีมบำรุงผิวเป็นประจำจะช่วยให้ผิวนุ่มชุ่มชื้นและยืดหยุ่น เป็นการเตรียมความพร้อมผิวหนังของคุณแม่ให้สามารถรับมือกับการเจริญเติบโตอย่างรวดเร็วของลูกน้อยในครรภ์ได้ดีขึ้น โดยควรเริ่มให้เร็วที่สุด คือตั้งแต่เมื่อทราบว่าตั้งครรภ์ คุณแม่ควรเลือกครีมหรือโลชั่นชนิดที่มีเนื้อข้น เพราะสามารถเก็บความชุ่มชื้นได้ดีกว่าและนานกว่าแบบทั่วไป หรือในคนที่ผิวแห้งมากอาจใช้เบบี้ออยล์หรือน้ำมันมะกอกทาผิวได้ ช่วงเวลาที่ทาครีมก็สำคัญ เวลาที่ควรทามากที่สุดคือหลังอาบน้ำ เพราะผิวยังชุ่มชื้นอยู่ การทาครีมในช่วงนี้จะช่วยกักเก็บความชุ่มชื้นไม่ให้ระเหยออกไปกับสิ่งแวดล้อมภายนอก โดยแนะนำให้ทาครีมบำรุงผิวทันทีหลังเช็ดตัวหมาดๆ และควรหมั่นทาต่อเนื่องระหว่างวันเพื่อเพิ่มความชุ่มชื้นให้กับผิวตลอดเวลา โดยควรเพิ่มปริมาณเนื้อครีมให้มากขึ้นตามอายุครรภ์ที่เพิ่มขึ้นด้วย และแนะนำทาครีมต่อเนื่องจนกระทั่งหลังคลอดเพราะผิวต้องรับภาระหดตัวเพื่อให้กลับคืนสู่สภาวะปกติ

เคล็ดลับที่ 3 เลือกอาบน้ำที่อุณหภูมิปกติ หลีกเลี่ยงการอาบน้ำร้อนหรืออุ่นจัดๆ เพราะน้ำที่อุณหภูมิสูงจะชะล้างไขมันที่เคลือบผิวออกไป ทำให้ผิวขาดความชุ่มชื้น แห้ง ลอกและแตก โดยเฉพาะคุณแม่ที่มีผิวแห้งอยู่แล้ว จะยิ่งมีโอกาสหน้าท้องแตกลายได้ง่ายขึ้น

เคล็ดลับที่ 4 เคล็ดลับสุดท้ายที่สำคัญไม่แพ้กัน คือ หลีกเลี่ยงการเกา เนื่องจากการเกาจะทำให้ผิวยิ่งอักเสบมากขึ้น และยังอาจเกิดแผล ส่งผลให้มีโอกาสติดเชื้อ หรือเป็นรอยดำตามมาได้ ดังนั้นถ้าคุณแม่มีอาการคัน สิ่งที่ควรทำคือพยายามทาครีมบำรุงให้มากหรือบ่อยขึ้น

สุดท้ายนี้ หวังว่าคุณแม่ทั้งมือใหม่และไม่ใหม่ทุกท่านจะมีความรู้ไว้รับมือกับปัญหาผิวแตกลายได้ดีขึ้นนะครับ

ศูนย์ผิวหนัง เลเซอร์และความงาม โรงพยาบาลเวชธานี