คุณใส่ใจ“เท้า”เพียงพอหรือยัง?

“เท้า” เป็นอวัยวะที่ถูกใช้งานอย่างหนัก แต่มักถูกมองข้าม และไม่ได้รับการดูแลเอาใจใส่สมกับการใช้งานของมนุษย์ ปัญหาของเท้าที่พบบ่อยมีทั้งปัญหาของระบบกระดูกและกล้ามเนื้อของเท้าโดยตรง ปัญหาทางระบบประสาท และระบบหลอดเลือด ซึ่งมักเป็นผลจากโรคแทรกซ้อนอื่นๆ ทำให้ไม่สามารถทำกิจกรรมต่างๆ ได้คล่องตัวนัก และหากเป็นมากอาจถึงขั้นสูญเสียอวัยวะส่วนขาและเท้าได้

ปัญหาของเท้าที่พบบ่อย

เดินไม่สบาย ปวดฝ่าเท้า ปวดส้นเท้า รองเท้ากัด มีแผลที่เท้า ปวด บวมแดงที่เท้าหลังเล่นกีฬา เล็บขบ หนังด้านแข็ง ตาปลา เท้าผิดรูป เช่น เท้าโก่ง เท้าแบน แผลเบาหวาน รู้สึกไม่สุขสบายกับรองเท้าคู่ประจำ

การตรวจวัดลักษณะอุ้งเท้าและการกระจายน้ำหนัก

สามารถตรวจวัดได้ด้วยเครื่อง iStep ซึ่งเป็นเครื่องตรวจวัดการกระจายน้ำหนักของเท้าอย่างละเอียด มีเซ็นเซอร์วัดแรงกดทุก 1 ตารางเซนติเมตร เชื่อมโยงกับระบบคอมพิวเตอร์ที่ทันสมัยโดยใช้เวลาเพียง 20 วินาที ผลการตรวจจะแสดงให้เห็นการกระจายน้ำหนักของเท้าในแต่ละจุด การกระจายน้ำหนักไม่สมดุลเป็นสาเหตุของปัญหาเท้าและการเดิน เราสามารถแก้ไขการกระจายน้ำหนักที่ไม่สมดุลนี้ได้ด้วยการเลือกรองเท้า และแผ่นรองรองเท้าที่เหมาะสม

บัญญัติ 10 ประการในการดูแลเท้า

1. ล้างเท้าด้วยน้ำสบู่และน้ำสะอาด แล้วใช้ผ้าสะอาดซับให้แห้งทุกซอกทุกมุม
2. สำรวจเท้าทุกวันว่ามีบาดแผลหรือไม่ โดยการส่องกระจก
3. ทาครีมหรือโลชั่นให้ทั่วทั้งหลังเท้าและฝ่าเท้า เพื่อความชุ่มชื้นโดยหลีกเลี่ยงบริเวณซอกนิ้วเท้า
4. สวมถุงเท้าที่เป็นผ้าฝ้ายระบายความร้อนได้ดี
5. เลือกใส่รองเท้าหุ้มส้นให้พอดีกับเท้า ไม่คับไม่หลวมเกินไป
6. หลีกเลี่ยงการแช่เท้าในน้ำอุ่น หรือน้ำร้อนโดยเด็ดขาด เพราะอาจทำให้เท้าพุพองได้
7. การตัดเล็บ ควรตัดในแนวตรงและตะไบบริเวณมุมเล็บ เพื่อป้องกันการเกิดเล็บขบหรือให้ผู้เชี่ยวชาญเป็นผู้ตัดเล็บให้
8. หมั่นนวดบริเวณเท้าอยู่เสมอเพื่อให้เลือดไหลเวียนดีขึ้น
9. หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่เพื่อป้องกันเส้นเลือดตีบ
10. หากพบว่ามีแผลที่เท้าควรรีบไปพบแพทย์เพื่อรักษาทันที ไม่ควรนิ่งนอนใจ

การเลือกรองเท้า

เลือกรองเท้าให้เหมาะสมกับกิจกรรม
เลือกรองเท้าที่พื้นด้านในรองเท้านุ่ม ลดแรงกดในฝ่าเท้า รวมทั้งแรงกระแทกต่างๆ
เลือกรองเท้าที่ไม่คับหรือหลวมจนเกินไป
เลือกรองเท้าที่สามารถปรับให้กระชับกับเท้าได้ เช่น มีเชือกผูกหรือสายกระชับ
เลือกซื้อรองเท้าช่วงบ่าย เพราะเป็นช่วงเวลาที่เท้าขยายตัวมากที่สุด
ขณะเลือกซื้อควรยืน แล้วใช้ดินสอวาดขอบเขตของเท้าตนเองลงบนกระดาษ และนำไปเทียบกับรองเท้าที่จะซื้อ เพิ่มเติมจากการทดลองสวมเพียงอย่างเดียว
ขนาดความยาวของรองเท้าขณะยืน ควรจะยาวกว่านิ้วเท้าที่ยาวที่สุดประมาณ ครึ่งนิ้ว
ส่วนที่กว้างที่สุดของรองเท้าควรอยู่บริเวณปุ่มกระดูกด้านข้างของนิ้วหัวแม่เท้า ( โคนของนิ้วเท้า )
ส่วนหัวของรองเท้าควรมีลักษณะป้านสูงพอประมาณเพื่อป้องกันไม่ให้นิ้วเท้าและหลังเท้าเสียดสีกับรองเท้า
รองเท้าหนังมีการระบายอากาศดีกว่ารองเท้าพลาสติก
รองเท้าที่ดีควรมีแผ่นรองรับแรงกระแทกภายในที่เหมาะสมกับอุ้งเท้า และการกระจายน้ำหนักของเท้าแต่ละคน

การดูแลเอาใจใส่กับอวัยวะทุกส่วนเป็นสิ่งสำคัญ โดยเฉพาะเท้าซึ่งเป็นอวัยวะที่ถูกใช้งานอย่างหนัก เพราะหากเกิดอันตรายกับเท้าแล้ว นั่นหมายถึงความไม่สุขสบายที่จะเกิดขึ้น และอาจจะเกิดความพิการขึ้นได้

“ดูแลเท้าตั้งแต่วันนี้ ก่อนที่จะไม่มีเท้าให้ดูแล”

ที่มา : คลินิกสุขภาพเท้า ศูนย์เบาหวาน ไทรอยด์และต่อมไร้ท่อโรงพยาบาลเวชธานี